Δελτίο Τύπου: Oι τραγωδίες με μετανάστες είναι μία από τις πολλές προκλήσεις για τα θεμελιώδη δικαιώματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, διαπιστώνει ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA)

Βιέννη/Βρυξέλλες, 25 Ιουνίου 2015

Το 2014 καταγράφηκε ο υψηλότερος αριθμός θανάτων μεταναστών στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τη Μεσόγειο και να φτάσουν στην Ευρώπη. Συνεπώς, τα κράτη μέλη πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να προσφέρουν περισσότερες νόμιμες δυνατότητες εισόδου στην ΕΕ σε ανθρώπους που χρειάζονται διεθνή προστασία, ως εφικτές εναλλακτικές λύσεις στη ριψοκίνδυνη παράνομη είσοδο. Η πρόταση αυτή αποτελεί ένα από τα συμπεράσματα της φετινής ετήσιας έκθεσης του FRA, η οποία εξετάζει τις εξελίξεις σε πολλούς τομείς των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ για το 2014.

«Το 2014 εξακολούθησε να υπάρχει μια σειρά προκλήσεων σε σχέση με τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως καταδεικνύει η πρόσφατη ετήσια έκθεση του FRA. Ωστόσο, έχει σημειωθεί πρόοδος», δήλωσε ο υπηρεσιακός διευθυντής του FRA Κωνσταντίνος Μανωλόπουλος. «Τα αποδεικτικά στοιχεία και τα συμπεράσματα της έκθεσης μπορούν να καθοδηγήσουν τις δράσεις των φορέων χάραξης πολιτικής στην ΕΕ και να προωθήσουν και να διασφαλίσουν αποτελεσματικότερα τα θεμελιώδη δικαιώματα. Μπορούν να λειτουργήσουν ως σημείο εκκίνησης προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι πολιτικές και οι νόμοι μπορούν να παράγουν στην πράξη καλύτερα θεμελιώδη δικαιώματα για όλους στην ΕΕ.»

Όπως και τα προηγούμενα χρόνια, η ετήσια έκθεση του FRA για το 2014 επισημαίνει τις προκλήσεις και τα επιτεύγματα σε πολλούς τομείς των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ολόκληρη την ΕΕ. Για παράδειγμα:

•  η κατάσταση των μεταναστών επιδεινώθηκε. Σημειώθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός θανάτων μεταναστών στη Μεσόγειο. Επίσης, τετραπλασιάστηκαν οι διασωθέντες ή συλληφθέντες στη θάλασσα, επιδεινώθηκε η μεταχείριση των μεταναστών στα σύνορα ορισμένων κρατών μελών και ο δημόσιος διάλογος αναφορικά με την ένταξη των μεταναστών συνέχισε να αποτελεί πρόκληση. Ωστόσο, το 2014 θεσπίστηκαν νέοι μηχανισμοί χρηματοδότησης της ΕΕ για να βοηθήσουν τα κράτη μέλη στην εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο, να προάγουν την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών και να συμβάλουν στην καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος. Συνολικά, η τρέχουσα κατάσταση στο πεδίο της μετανάστευσης στην ΕΕ καθιστά αναγκαία τη χάραξη μιας συνολικής ευρωπαϊκής πολιτικής που θα λαμβάνει υπόψη όλες 2 τις πτυχές της μετανάστευσης από την αιτία έως το αποτέλεσμα. Η πρόσφατη ευρωπαϊκή ατζέντα για τη μετανάστευση αποτελεί σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
• Οι προκλήσεις σε επίπεδο αναφοράς και καταγραφής των εγκλημάτων μίσους παραμένουν. Από τα αποτελέσματα της εκτενούς έρευνας του FRA για τη βία κατά των γυναικών προκύπτουν εκτεταμένα φαινόμενα κακοποίησης γυναικών στο σπίτι, στην εργασία, σε δημόσιους χώρους και στο Διαδίκτυο σε ολόκληρη την ΕΕ. Η έρευνα αυτή, όπως και προηγούμενες έρευνες του FRA, για παράδειγμα για τον αντισημιτισμό και τις διακρίσεις σε βάρος λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων και διεμφυλικών ατόμων, αποκάλυψε το γενικό αίσθημα φόβου και τον περιορισμένο αριθμό καταγγελιών από την πλευρά των θυμάτων. Ωστόσο, πολλά κράτη μέλη προχώρησαν στη λήψη μέτρων για την καλύτερη προστασία των θυμάτων εγκληματικών πράξεων αναθεωρώντας τη νομοθεσία και τις πολιτικές τους καθώς πλησιάζει η καταληκτική ημερομηνία για τη μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο της οδηγίας της ΕΕ για τα θύματα της εγκληματικότητας. Στην ετήσια έκθεση του FRA επισημαίνεται ότι τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν επιπρόσθετα μέτρα για την καθιέρωση συνολικών υπηρεσιών υποστήριξης των θυμάτων, να καθιστούν δυνατή την πρόσβαση των θυμάτων στις υπηρεσίες αυτές και να εκπαιδεύουν τους αστυνομικούς και τους νομικούς στην υποστήριξη των θυμάτων.
• Η προστασία των ανηλίκων εξακολουθεί να υποχρηματοδοτείται σε πολλά κράτη μέλη, δυσχεραίνοντας έτσι τις προσπάθειες για καλύτερη προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού στην πράξη. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι τα ποσοστά παιδικής φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού παραμένουν υψηλά. Από την άλλη, ορισμένα κράτη μέλη βελτιώνουν τη νομική προστασία των ανήλικων θυμάτων ή παιδιών χωρίς γονική μέριμνα. Εντούτοις, όπως προκύπτει από την ετήσια έκθεση του FRA, τα κράτη μέλη θα πρέπει να βελτιώσουν τους μηχανισμούς συντονισμού και να αναπτύξουν προδιαγραφές ποιότητας, καθώς και αποτελεσματικούς μηχανισμούς επίβλεψης και παρακολούθησης που θα διασφαλίζουν ότι οι υπηρεσίες συμμορφώνονται με την υποχρέωση σεβασμούτων δικαιωμάτων του παιδιού.

Όπως τα προηγούμενα χρόνια, η ετήσια έκθεση περιέχει επίσης μια ειδική ενότητα. Φέτος στην ενότητα αυτή εξετάζονται αναλυτικά οι δείκτες των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ως εργαλεία για τη βελτίωση και μέτρηση των δεσμεύσεων των κρατών μελών και της ΕΕ για την προστασία των δικαιωμάτων. Για να διαβάσετε την έκθεση, μεταβείτε στον παρακάτω σύνδεσμο: Θεμελιώδη δικαιώματα: προκλήσεις και επιτεύγματα το 2014.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με: media@fra.europa.eu / Τηλ.: +43 1 580 30 642 3

Σημειώσεις προς τους συντάκτες:

• Η ανανεωμένη ετήσια έκθεση για το 2014 του FRA παρέχει συγκεκριμένα και συγκρίσιμα στοιχεία για την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ. Στην έκθεση παρουσιάζονται οι βασικές εξελίξεις, οι υποσχόμενες πρακτικές και οι προκλήσεις στα εξής θέματα: ισότητα και καταπολέμηση των διακρίσεων, ρατσισμός, ξενοφοβία και μορφές μισαλλοδοξίας, ένταξη των Ρομά, άσυλο, θεωρήσεις, μετανάστευση, σύνορα και ενσωμάτωση, κοινωνία της πληροφορίας και προστασία δεδομένων, δικαιώματα του παιδιού, και πρόσβαση στη δικαιοσύνη συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των θυμάτων τωνεγκληματικών πράξεων. Κάθε κεφάλαιο επικεντρώνεται σε τρία βασικά ζητήματα που αφορούν το θέμα του κεφαλαίου και κλείνει με την απαρίθμηση των συμπερασμάτων του FRA. Ορισμένα από τα συμπεράσματα και τα πορίσματα διατυπώνονται επίσης για πρώτη φορά στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ για την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εγκρίθηκαν στις 23 Ιουνίου.
• Η έκθεση έχει επίσης ένα ειδικό κεφάλαιο με τίτλο «Mainstreaming fundamental rights: turning words into action» (Ενσωμάτωση των θεμελιωδών δικαιωμάτων: από τα λόγια στις πράξεις) και ένα κεφάλαιο αφιερωμένο στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πώς τον χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη.
• Ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) έχει εντολή να παράσχει συμβουλευτικές υπηρεσίες βάσει τεκμηριωμένων στοιχείων στους υπευθύνους λήψης αποφάσεων της ΕΕ και τα κράτη μέλη, συμβάλλοντας έτσι σε πιο ενημερωμένες και στοχευμένες συζητήσεις και πολιτικές για τα θεμελιώδη δικαιώματα.